Najzwyklejszy na świecie koniec świata

Czy nie macie może, moi drodzy, dość książek o pandemii? Jeśli boicie się sięgnąć z tego powodu po "Kwarantannę", spieszę donieść, że powieść nie jest typową historią postapokaliptyczną. Nie spotkacie w niej zastępów stalkerów walczących ze zmutowanymi potworami, nie doświadczycie opisu rozkładu i umierania. Śmiercionośna zaraza, jaka spada na ludzkość, to ledwo widoczne tło snutej przez bohatera opowieści, wpływające wprawdzie na jej klimat, ale lekko tylko zarysowane.

Holenderska pisarka Wytske Versteeg stworzyła postać Tomasa Augustusa – nieprzyzwoicie wręcz antypatycznego i odpychającego. Główny bohater, przedstawiający się jako były chirurg plastyczny, w obliczu końca świata przypomina sobie całe swoje życie, a opowiada o nim z rozbrajającą wręcz szczerością. Otwarcie mówi o swojej niechęci do ludzi, trudnych relacjach z żoną i matką oraz fascynacji przypadkowo spotkaną Marią.

Opisy tortur psychicznych, jakim poddaje własną małżonkę, sprawiają, że trudno poczuć do owego indywiduum sympatię. Kiedy wgłębiamy się jednak głębiej w jego wyznania, dochodzimy do wniosku, że mamy do czynienia z osobą pokrzywdzoną, pełną lęków, chorą psychicznie. Wprawdzie nie umniejsza to irytacji, którą odczuwałam, gdy bohater użalał się nad sobą, jednak pisarce udało się ukształtować jednostkę wiarygodną i przekonywującą.

Owa jakże krótka, lecz treściwa historia porusza problem samotności okaleczonej, oszpeconej jednostki (twarz Tomasa uległa w dzieciństwie poważnym oparzeniom) w świecie zaślepionym pogonią za idealnym pięknem. "Kwarantanna" jest też opowieścią o żalu za tym niedoskonałym światem, tęsknotą za bliskością innych ludzi, która dopada nawet samolubnego, bezwzględnego mizogina.

Wytske Versteeg udało się wzbudzić w czytelniku szereg różnych emocji – od irytacji i niechęci po smutek czy wzruszenie. Wprawdzie dominującym odczuciem pozostaje awersja wobec Tomasa, lecz jego wyznania jakimś sposobem przyciągają, fascynują wręcz. Przemycają w końcu gorzką prawdę na temat kondycji współczesnych społeczeństw i jednostek w nich zagubionych. I to właśnie, moim zdaniem, decyduje o wartości książki holenderskiej pisarki.


ZA EGZEMPLARZ RECENZENCKI SERDECZNIE DZIĘKUJĘ WYDAWNICTWU BO.WIEM

Wydawnictwo Bo Wiem
Seria: Seria z Żurawiem
Tłumaczenie: Jadwiga Jędryas
Data wydania: 28 kwiecień 2021
Liczba stron: 160